Burundi-Rwanda: Jenerali Evariste Ndayishimiye perezida w’u Burundi yemeza ko u Rwanda nirubatera nabo bazatera u Rwanda!

HAKIZIMANA Maurice

Mu kiganiro yahaye BBC Gahuza, Perezida Evariste Ndayishimiye avuga ko U Rwanda gutegura gutera U Burundi ruciye muri Kongo, ari ukwihenda (kwibeshya) cyane.

Turazi ko u Rwanda ruriko ruragerageza kudutera ruciye ku butaka bwa Republika ya Demokrasi ya Kongo, rubicishije ku muhari Red-Tabara. Ariko twebwe tubabwira ko ni baba bashaka gutera Bujumbura baciye muri Kongo natwe Kigali si kure duciye mu Kirundo“-Perezida Evariste Ndayishimiye.

 II Kunkurikira kuri Whatsapp https://whatsapp.com/channel/0029VaCyM5ILdQejDYwQ2b2 II Kunkurikira kuri facebookhttps://www.facebook.com/professormaurice/.

“Ibyo bivugwa (na perezida Evariste Ndayishimiye) biratangaje kuko mu by’ukuri inzego z’igisirikare n’iz’umutekano by’u Rwanda n’u Burundi zari zirimo guhura kugira ngo ziganire ku buryo twarinda imipaka yacu dusangiye twese kubera ibintu biri kubera mu burasirazuba bwa Kongo”– Yolande Makolo umuvuguzu wa Leta y’u Rwanda

Perezida Ndayishimiye avuga ko afite amakuru ahagije y’ubutasi yo kwizerwa yemeza ko igihugu cy’u Rwanda gifite umugambi wo gutera u Burundi.Avuga ko mu gihe iyo migambi yabo yaba, iyo ntambara ishobora gukwega akarambaraye kuko ishobora gukwira mu Karere kose.

“Igihugu cy’u Rwanda nta mahoro cyumva kitariko kirasotorana. Kiramaze gushwana na Uganda, na Tanzaniyaa…ubu kiri mu ntambara muri Kongo ari na ko gitegura kudutera (u Burundi)….Abarundi ntidushobora kwemera gupfa kurya AbanyeKongo bicwa. Twebwe tuzopfa turiko turagwana kuko Abarundi ni abagwanyi”.-Evariste Ndayishimiye

Perezida Ndayishimiye kandi avuga ko amaze gutuma intumwa zitandukanye kwa Perezida Paul Kagame w’u Rwanda amusaba gushyira mu ngiro ibyo bumvikanye byatuma ibyo bihugu uko ari bibiri bisubira kubana neza ariko ko akirindiriye inyishu (igisubizo).

“Kuva mu 2020 twaragiranye ibiganiro vy’igihe kirekire n’Urwanda turatinda turashika ku masezerano y’ibikwiye gukorwa. Ariko hageze ko Urwanda ruyashira mu ngiro, nta vyo rwakoze”.-Evariste Ndayishimiye

Prezida Paul Kagame w'Urwanda ahura na mugenzi we w'Uburundi Evariste Ndayishimiye
Hano ni Perezida Paul Kagame na perezida Evariste Ndayishimiye mu nama y’abakuru b’ibihugu bigize EAC, yabereye i Bujumbura mu kwezi kwa 2 mu mwaka wa 2023

U Rwanda rufasha Red Tabara irwanya u Burundi nk’uko rufasha M23 irwanya Repubulika iharanira demukarasi ya Kongo

U Burundi bwagiriza (bushinja) U Rwanda guha indaro (gucumbikira) abashatse gutembagaza ubutegetsi muri icyo gihugu mu mwaka wa 2015. Abategetsi b’u Burundi baguma (bakomeza) basaba ko abagirizwa (abashinjwa) ico caha batahukanwa (bakoherezwa) mu Burundi bagashikirizwa ubutungane (ubutabera).

U Burundi kandi bwagiriza(bushinja) ubutegetsi bwa Perezida Kagame gufasha umuhari(umutwe) witwaje ibigwanisho ugwanya Leta y’u Burundi, Red Tabara, umaze gukora ibitero bitari bike,aho utera uturuka mu buseruko (mu burasirazuba) bwa Kongo.

“Turazi ko bashaka gukoresha Red Tabara mu gutera Uburundi nka kurya bariko barabikora muri Congo bakoresheje M23. Abarundi turiteguye”.-Evariste Ndayishimiye

Ibitero biheruka bya Red Tabara mu Burundi mu mpera z’umwaka wa 2023, ni byo byatumye icyo gihugu gifata ingingo yo gufunga imbibe (imipaka) yose yo ku butaka gihana n’u Rwanda.Perezida Evariste Ndayishimiye kandi ararahira akarengwa ko adashobora kwicarana ku meza y’ibiganiro(mu mishiyikirano) n’umuhari (umutwe) wa Red Tabara. Agira ati: “Ikibanza ca Red Tabara kiri imbere y’ubutungane (ubutabera). Ntidushobora kuganira n’abicanyi”.

Ibitero biheruka vy'umuhari Red Tabara mu Burundi mu mpera z'umwaka wa 2024, vyahitanye abantu icenda
Ibitero bya Red Tabara mu Burundi mu mpera z’umwaka wa 2024, byahitanye abantu icyenda bisenya n’ingoro y’umugambwe uri ku butegetsi i Buringa muri Komine Gihanga y’intara ya Bubanza

Perezida Ndayishimiye aramagana ibyavuzwe na jenerali James Kabarebe ko arimo kwegeranya abahutu kandi ko akorana na FDLR

Mu misi ishize, Jenerali James Kabarebe Minisitiri wungirije (umunyamabanga wa Leta)ushinzwe ububanyi(imigenderanire) y’u Rwanda n’Akarere ka EAC, yavuze ko perezida Evariste Ndayishimiye yakoranyije inama akusanya amwe mu moko y’Abanyekongo, abahamagarira kwica abo mu bwoko bw’Abanyamulenge.

“Umushikiranganji Kabarebe umuntu turazinanye, azi n’ingene meze jewe. Ariko kuza kunyambika ibara kurya, ankurako agashambara birababaje….Urya ni umukenyuro. Ni ko bakora. Barabanza bakakwambika iceyi(ibara) bakakwerekana mu maso y’abantu ko uri igikoko [deshumanisation] kugira nibagutera abantu bazobifate nk’ibisanzwe”.-Perezida Ndayishimiye

Jenerali James Kabarebe ari mu bategetsi b’ u Rwanda bafatiwe ibihano na Leta Zunze Ubumwe za Amerika imwagiriza kugira uruhare mu ntambara ziri kubera mu buseruko bwa Kongo.

Yaba ONU, yaba Leta ya Kongo ndetse n’ibihugu byinshi byo mu burengerazuba bw’isi bashinja u Rwanda ko ari rwo rufatiye umuriro inyeshyamba za M23. Mu bihe bya vuba u Rwanda ntirwabihakanye rweruye cyangwa ngo rubyemere.

“Barakwegerako. Ni bimwe bavuga ngo umwansi w’umwansi wawe aca aba umugenzi. Ariko nta ho bifatiye.Twebwe tumaze gushikiriza u Rwanda inkozi z’ikibi nyinshi zo muri icyo gihugu. N’ubu imbibe zugaye batubwiye ko hari inkozi y’ikibi yahungiye iwacu, duca tuyibaha…Perezida Kagame yarampamagaye ambwira iby’uko ngo muri Kongo tutari mo turabafasha kurwanya inyeshyamba za FDLR. Namusabye ko abasirikare biwe bavugana n’abanje bakababwira aho babonye aba FDLR hanyuma tubatere, ariko gushika ubu tuvugana nta ho batubariye…..”Umusi umwe, turi mu nama perezida Felix Tshisekedi yabajije perezida Kagame ukuntu mu bikorwa byo kurwanya aba FDLR bakomeza gufata abarwanyi bigeze gushikiriza Leta y’u Rwanda, ariko nta nyishu(gisubizo) twaronse (twahawe)”.-Evariste Ndayishimiye

‘Kuba M23 ibandanya kwigarurira utundi turere, ntibyabazwa twebwe’

U Burundi buremera ku mugaragaro ko bufise ingabo muri Republika ya Demokrasi ya Kongo, n’aho butavuga igitigiri.Perezida Ndayishimiye avuga ko igihe yari arongoye inama y’abakuru b’ibihugu vy’akarere k’ubuseruko bwa Afrika, EAC, ari ho hafashwe ingingo yo kurungika abasirikare b’ako karere gufasha.

Ariko ngo nta co zashitseko kuko bimwe mu bihugu vyari vyarungitse izo ngabo bitakurikije ivyo bari bumvikanye.

“Twari twumvikanye ko haba ihagarikwa ry’intambara kandi ko hagize umugwi uvyura umutwe duca tuwuterera hamwe. Uburundi aho bwari buherereye mu ntara ya Kivu y’Epfo twarabikoze. Ariko M23 isubiriye kugwana, abari bari muri Kivu ya Ruguru nta co bakoze. Ni uko vyagenze. “-Evariste Ndayishimiye

Avuga ko inyuma yo kuvanayo ingabo za EAC (ziganjemo iza Kenya) u Burundi bwagiraniye amasezerano na Kongo yo gufashanya mu by’umutekano, ari cyo gituma n’ubu ari yo bakiri. Ariko ibyo ntibyabujije ko umuhari wa M23 ubandanya kwigarurira ibindi bice byo mu buseruko bwa Kongo.

“Ni vyo ni yo turi ku masezerano yo gufashanya mu vy’umutekano. Ariko twagiye gufasha. Igikorwa nyamukuru n’ico igisirikare ca Congo.Twajanyeyo abasirikare bake bo gufasha kuko abandi turabakeneye ko baguma bacunze umutekano w’igihugu, abandi bari mu bundi butumwa butandukanye.”Rero kuba M23 ibandanya kwigarurira utundi turere, ntivyobazwa twebwe”.-Evariste Ndayishimiye

Abasirikare b'Uburundi bari mu gihugu ca Republika ya Demokrasi ya Congo ku masezerano bafitaniye n'ico gihugu yerekeye umutekano
Abasirikare b’Uburundi bari mu gihugu ca Republika ya Demokrasi ya Congo ku masezerano bafitaniye n’ico gihugu yerekeye umutekano

U Burundi bushyigikiye ko habaho ibiganiro hagati ya Leta ya Kongo n’imihari Yose yitwaje ibigwanisho

“Ni iyihe nyungu dufise yo kureka abantu bakamarana, hanyuma inganda zimaze gutikira (abantu bamaze gushira) akaba ari ho tuja ku meza y’ibiganiro. Aka ni akamaramaza. Ibiganiro bikwiye gutangura imbere, intambara ikaba intambwe ya nyuma…..Kizoguma ari ikibazo gikomeye igihe abantu bake ari bo boguma bikwegerako itunga (ubutunzi) ryose ry’igihugu mu gihe abanyagihugu bari mu bukene. Ibi ni vyo bituma abantu batangura kugumuka, intambara zikaduka”.-Evariste Ndayishimiye

Ni inkuru ya BBC

Iyi si,

HAKIZIMANA Maurice  IIKunkurikira kuri Whatsapp https://whatsapp.com/channel/0029VaCyM5ILdQejDYwQ2b2 II Kunkurikira kuri facebookhttps://www.facebook.com/professormaurice/.

2 thoughts on “Burundi-Rwanda: Jenerali Evariste Ndayishimiye perezida w’u Burundi yemeza ko u Rwanda nirubatera nabo bazatera u Rwanda!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *