IKINYARWANDA:URURIMI RWACU

“KURUMA GIHWA”, “YARUMYE GIHWA”(insigamugani).GIHWA uwo ni nde? Bamurumye gute? Ni gute twe turuma Gihwa? Igira hino mbigusobanurire!

May 26, 2023
professormaurice
754 Comments
Abarebye: 2,353

HAKIZIMANA Maurice


Uyu mugani baca ngo: “Yarumye Gihwa”, bawuca iyo babajije umuntu iki n’iki agaceceka,
cyangwa se babonye ababara agashinyiriza ashira, ariko ntatake; ni bwo bavuga, bati: “Yarumye
Gihwa”.

Muri make iyo mvugo,iyo nsigamugani yakomotse kuri GIHWA wari umutware w’i Kibali mu Ruhengeri n’ahandi byegeranye;ahayinga umwaka w’i 1500.

Muri iyo bihe, abakongoro bamaze kwica Ndahiro Cyamatare, umugabo Gihwa yigaruriye utwo
turere; aca iteka ry’uko nta muntu uzongera kugurana imyaka mu Kibali. Ubwo yavugaga uturere
tw’u Rwanda rudahinga amashaza; nk’u Buganza, u Bwanacyambwe, Amayaga,i Nduga
n’ahandi; dore ko guhinga amashaza byakwiriye mu Rwanda hose vuba. Ubundi bahingaga
amasaka, yera bakajya kuyagurana amashaza mu nkiga.

Amashaza

Amasaka


GHWA rero amaze guca iteka abwira Abanyakibali, ati

“Uwo muzabona azanye amasaka kugurana amashaza, mujye muyamwambura mumureke yigendere, ariko ntimukagire icyo mumutwara; icyakora nabateraho amahane, mujye mumunzanira murume.”

Yari umuhanga wo kuryana amenyo (kurumana). Kuva ubwo uwo babonanye amasaka bakayamwambura, yatera amahane bakamujyana kwa Gihwa akamurya amenyo. Biba akamenyero, uwo babonye bakamwambura,unaniranye bakamwegereza Gihwa akamushishimura akagenda avirirana. Yahura n’abandi baje kugurana bagakimirana ubutarora inyuma.

Mu gitondo, abo mu turere twose baba bamaze kumenya “iteka rya Gihwa“, bacukira aho ntibongera gukinisha kujya mu Kibali.

Ubwo mu Bwanacyambwe (itaritwa Kigali), ahitwa mu Busasanzobe, hagatura umugabo witwa RUBANGO; yari yarabyirukiye mu bushumba, ari umushumba uzi gukura inyana amahembe byaribuwe.
Rimwe rero yicarana n’abandi mu mpinga ya Kigali aho, baraganira bagera aho bavuga ko
batakibona aho bagurana amashaza; batekereza iteka rya Gihwa.

Rubango abwira bagenzi be, ati:
“Nimutoranye abantu babiri b’intwari tuzajyane kugurana amashaza mu Kibali maze nzarebane
n’uwo muntu wigize ishyano.”

Batoranya abantu bucya bikorera amasaka baboneza iyo mu Kibali, Rubango uwo yari afite inshuti nyinshi banywanye; mu mayira bakagenda nijoro, bwajya gucya bakaba bageze ku rugo rwa mucuti we bakaryama bakirirwa aho.

Begereje mu Kibali Rubango abwira bagenzi be, ati:

“Noneho tuze kugenda ku kirengarenga nibigera mu mataha y’inka tube tugeze kwa Gihwa, kuko nta handi nzaguranira!”

Bigejeje ku kirengarenga, bashyira nzira, inka zigiye gukamwa baba basesekaye kwa Gihwa mu muharuro. Rubango akaba yitwaje inkoni n’indiga (intambi) ayambaye mu kizigira.
Bageze ku irembo, ati:

“Yemwe abo kwa Gihwa nimugire umwami?” Abari hafi barikiriza! Rubango, ati: “Nta mashaza mwagira ngo mutuguranire amasaka?”

Abandi bumvise iyo mvugobaratangara bati:

“Uwo muntu ushirika ubwoba bingana bityo aturutse he?” Ati: “Ndaturuka i
Bwanacyambwe”.

Bose barashika, baza kumureba. Baramwegera, bati: “Uravuga amaki?”
Rubango, ati: “Ndashaka ko munguranira amashaza mfite amasaka!” Baramureba barumirwa,
basubira mu rugo kubibwira Gihwa.

Bamaze kugenda Rubango abwira bagenzi be, ati: “Mureke abe ari jye ujyayo jyenyine na mwe mukenyere mwitegure tuze kubasiga.


Ajya mu rugo, agezeyo Gihwa aramubaza ati: “Urashaka iki ?” Rubango aramuninira! Gihwa
ararubira, ati: “Nimumunyegereze mutegeke!” Baramufata bamukubita inshyi bamukweshebana.
Rubango aranuma ntiyakoma. Bamwegereza Gihwa amushinga amenyo ku mukamba w’inda.
Rubango arashinyiriza ntiyataka. Abari aho, bati: “Hora gato urashyira uhebebe!”


Nuko Rubango akora aho bwabaga, ni umuntu rero wamenyereye gukura inyana amahembe!
Uko Gihwa yakamushinze amenyo ku mukamba, (mu mwogo w’inda), undi ayamushinga ku
ngusho (ku gakanu) arashingishira.

Gihwa aranegekara acura umuborogo abe bagakeka ko ari Rubango utaka kuko hatabonaga. Rubango akura indiga aramusogota, amuvaho afumyamo ariruka; bagenzi be bamwomaho baramuka, abo kwa Gihwa bahugira kumwunamira; bavuza induru ikwira i Kibali, bati:

“Umuhashyi arumye Gihwa none arapfuye”;

Bararirara bucya bahamba.

Kuva ubwo rubanda babigira urwenya, uwo babajije ikintu agahora, bati: “Yarumye
Gihwa”, bigana uko Rubango yashinyirije ashira, aho gutaka akumiriza akaruma Gihwa
akamuhwanya.
Kuruma Gihwa biba umugani gutyo,bigasobanura gushinyiriza; kumiriza.

Murare aharyana,

Komeza gukurikira uru rubuga rwigisha uzamenya byinshi ukeneye mu buzima bwa buri munsi.
Injira muri groupe facebook https://www.facebook.com/groups/565816492326178/?ref=share
Injira muri groupe WhatsApp https://chat.whatsapp.com/CIc4qkwAzWz2Fa0F68JBGk

Nitwa Hakizimana Maurice

Hakizimana Maurice ni umwarimu w’umwuga (Master MEEF/Sciences de l’Education/Sociologie) Université Catholique de Paris/Sorbonne Université,akaba yigisha mu Bufaransa.Wamukurikira kandi kuri : Facebook,Twitter na Instagram

754 thoughts on ““KURUMA GIHWA”, “YARUMYE GIHWA”(insigamugani).GIHWA uwo ni nde? Bamurumye gute? Ni gute twe turuma Gihwa? Igira hino mbigusobanurire!”

  1. Write more, thats all I have to say. Literally, it seems as though you relied on the
    video to make your point. You clearly know what
    youre talking about, why throw away your intelligence on just posting videos to your blog when you could be giving
    us something enlightening to read?

    Reply

  3. I really like what you guys are usually up too. This kind of
    clever work and coverage! Keep up the very good works guys I’ve incorporated you guys to my blogroll.

    Reply

  268. Η αίτηση υποβάλλεται στη φορολογική αρχή που εξέδωσε την πράξη «ή παρέλειψε την έκδοση της» και πρέπει να αναφέρει τους λόγους και τα έγγραφα στα οποία ο υπόχρεος βασίζει το αίτημα του. Η αίτηση πρέπει να υποβάλλεται από τον υπόχρεο εντός τριάντα (30) ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης της πράξης σε αυτόν «ή από τη συντέλεση της παράλειψης.» Παράλληλα, όμως, οι περισσότερες εταιρίες στέλνουν και μια βεβαίωση των κερδών στους παίχτες. Η συγκεκριμένη χρησιμεύει στη δήλωση του παίχτη προς την εφορία, στο τέλος του φορολογικού έτους, ώστε να φορολογηθεί μόνο ως προς την εισφορά αλληλεγγύης. Τα κέρδη από το στοίχημα, άλλωστε, δεν έχουν καμία συμμετοχή στον υπολογισμό του εισοδήματος.
    https://community.networkofcare.org/blogs/mistbicina1970/archive/2024/03/25/livecasinosgreek-com.aspx
    Αν μπείτε στο οπάπ κουπόνι και κάποιο από τα παιχνίδια της ημέρας έχει ξεκινήσει, θα δείτε ότι υπάρχει ενημέρωση για το λεπτό που βρίσκεται η αναμέτρηση, το σκορ, αλλά και χρήσιμα στοιχεία του παιχνιδιού (πατώντας στο κουμπί ΚΑΡΤΑ). Όπως είναι οι σκόρερ, οι κάρτες, τα χαμένα πέναλτι, κ.λπ. Επιπλέον, η Kingbet πρωτοπορεί προσφέροντας τους σημαντικότερους αγώνες της ημέρας σε ποδόσφαιρο και μπάσκετ σε live μετάδοση! *Ισχύουν όροι & προϋποθέσεις Πολύ καλό και γρήγορο είναι και το gooooal www live_en.htm αλλά προφανώς όχι ελληνικό …

    Reply